M81 Grubu

M81 Grubu da bir diğer meşhur gökadalar grubudur. Bunun başlıca sebebi, 1784 yılında keşfedilen ünlü M81/M82 çiftinin grup içinde bulunmasıdır. NGC 2403 de grubun sağ tarafında göze çarpan bir diğer sarmal gökadadır. M82, "yıldızla dolup taşan" gökadalar için ünlü bir örnektir. Gökada içerisinde sürmekte olan birçok yıldız oluşumu vardır.

 

Aşağıda - M81 Grubu'nun sağ tarafında yer alan üç gökada. NGC 2366 (solda), yakın zamanda birçok yıldız oluşumunun meydana geldiği, düzensiz bir gökadadır. Bu gökadanın en parlak yeri NGC 2363 olarak tanınmaktadır. Burası, birçok parlak mavi yıldızın oluştuğu, büyük bir HII bölgesidir (salma bulutsusu). NGC 2403 (ortada), M81 Grubu'ndaki ikinci büyük gökadadır. "Holmberg II" (sağda), Erik Holmberg tarafından 1950'lerde listelenen düşük yüzey parlaklığına sahip dokuz gökadadan biridir. Bu gökadalardan üçü, M81 Grubu ile bağlantılıdır.

NGC 2366	NGC 2403	Holmberg II

M81 Grubu'ndaki Gökadalar

M81 Grubu'nun başlıca gökadaları aşağıda listelenmiştir. Gruptaki üç önemli gökada M81, NGC 2403 ve NGC 4236'dır.

  1             2        3      4     5      6    7     8     9
 Adı              Eşlek        Mavi  Tür    Çap  Çap   YH   Diğer
               Konsayıları     Par.         (')  kıy km/sn  Adları
               SA       DA
UGC 3794     07 22,9  +77 48   17,8  SBm    1,0    5    ? 
NGC 2366     07 28,9  +69 12   11,9  Irr    8,1   30   134
UGCA 133     07 34,2  +66 53   15,9  E      3,0   10    ?   DDO 44
NGC 2403     07 36,8  +65 36    8,9  SBc   21,9   75   181
Holmberg II  08 19,1  +70 43   11,1  Irr    7,9   30   207  UGC 4305
M81dwA       08 23,2  +71 02   16,5  Irr    1,8    5   163  PGC 23521
UGC 4459     08 34,2  +66 11   15,0  Irr    1,5    5    95  DDO 53
UGC 4483     08 37,1  +69 47   15,5  Irr    1,1    5   217
UGC 4945     08 55,9  +72 01   17?   E      1,3    5   700  UGCA 158
Holmberg I   09 40,5  +71 11   13,2  Irr    3,6   15   208  UGC 5139
NGC 2976     09 47,3  +67 55   10,9  Sc     5,9   20    94
M81          09 55,6  +69 04    7,9  Sab   26,9   95    50  NGC 3031
M82          09 55,8  +69 41    9,2  Irr   11,2   40   296  NGC 3034
Holmberg IX  09 57,7  +69 03   14,4  Irr    2,5   10   134  UGC 5336
NGC 3077     10 03,4  +68 44   10,6  Irr    5,4   20   102
UGC 5428     10 05,1  +66 33   16,0  E      0,9    5   -22  DDO 71
UGC 5423     10 05,5  +70 22   15,9  Irr    0,9    5   424  M81dwB
UGC 5442     10 07,1  +67 49   15,4  E      1,8    5    78
DDO 78       10 26,5  +67 40   15,8  E      2,0    5    ?   PGC 30664
IC 2574      10 28,4  +68 25   10,8  SBm   13,2   45   142
UGC 5692     10 30,6  +70 37   13,5  Sm     3,2   10   262  DDO 82
UGCA 220     10 49,3  +64 43   16,9  Irr    1,7    5    ? 
UGC 5918     10 49,6  +65 32   15,1  Irr    2,4   10   452  DDO 87
UGC 6456     11 28,0  +78 59   15,9  Irr    1,4    5   -61
NGC 3738     11 35,8  +54 31   12,1  Irr    2,5   10   406
NGC 4236     12 16,8  +69 28   10,1  SBd   21,9   75    87
NGC 4605     12 40,0  +61 37   10,9  SBc    5,8   20   272
UGC 8201     13 06,5  +67 42   12,9  Irr    3,5   10   121  DDO 165
NGC 5204     13 29,6  +58 26   11,7  Sm     5,0   15   329

Sütun 1: Gökadanın yaygın adı.
Sütun 2: 2000 yılı için saat ve dakika cinsinden bahar açısı (sağ açıklık-SA).
Sütun 3: 2000 yılı için derece ve dakika cinsinden yükselim (dik açıklık-DA).
Sütun 4: Gökadanın görünürdeki mavi parlaklığı.
Sütun 5: Gökada türü.  E : Eliptik (Oval); S0 : Merceksi (Mercimek); Sa,Sb,Sc,Sd : Sarmal;
          SBa,SBb,SBc,SBd : Çubuklu Sarmal; Sm,SBm,Irr : Düzensiz.	  
Sütun 6: Gökadanın yaydakikası cinsinden açısal çapı.
Sütun 7: Gökadanın bin ışıkyılı cinsinden çapı.
Sütun 8: "Evrensel Mikrodalga Arka Plan"a göre yavaşlama hızı.
Sütun 9: Gökadanın diğer adları.

Kaynakça:
Karachentsev I, Dolphin A, Geisler D, Grebel E, Guhathakurta P, Hodge P, Karachentseva V,
        Sarajedini A, Seitzer P, Sharina M, (2002), The M 81 group of galaxies: New 
        distances, kinematics and structure. Astron and Astrophys, 383, 125.
van Driel W, Kraan-Korteweg R, Binggeli B, Huchtmeier W, (1998), An HI line search for
        optically identified dwarf galaxy candidates in the M 81 group. Astron and
        Astrophys Supp, 127, 397.
Schmidt K, Priebe A, Boller T, (1993), Nearby Galaxies. Astron Nachr, 314, 371.
The HyperLeda Database, (2003).

Aşağıda - M81 Grubu'ndan üç gökada daha. M82 (solda), yıldızla dolup taşan gökadaların çok ünlü bir örneğidir. Muhtemelen kendisinden çok daha büyük komşusu ile olan karşılaşması birçok yeni yıldız oluşumunu tetiklediğinden, bu gökada birçok genç ve parlak yıldız içerir. Tam tersine IC 2574 (ortada), M82 ile yaklaşık aynı büyüklükte olmasına rağmen, çok daha sönük bir gökadadır. NGC 4236 (sağda), M81 Grubu'nun tarafında yer alan büyük bir gökadadır.

M82	IC 2574	NGC 4236

Aşağıda görülen M81 gökadasıdır. Bu gökada, gruba egemen olan gökadadır ve Samanyolu ile benzer büyüklüğe sahiptir. M81, gökyüzündeki en parlak gökadalardan biridir ve çıplak gözle görülebilmek için çok soluk olmasına rağmen, nereye bakacağınızı bilirseniz, dürbün ile kolaylıkla bulunabilen bir gökadadır.

M81

Aşağıda - M81 Grubu'ndaki üç parlak cüce gökada. NGC 2976 (solda), M81'in yaklaşık 2 milyon ışıkyılı gerisinde yer alan küçük bir sarmal gökadadır. NGC 3077 (ortada), M81'e çok daha yakındır. Aralarındaki uzaklık yaklaşık 140 bin ışıkyılıdır. NGC 4605 (sağda), grubun sol kenarında bulunan küçük bir sarmal gökadadır.

NGC 2976	NGC 3077	NGC 4605