Kütlesi ....................................................................................... 2×10 ³⁰ kg

Hacmi ........................................................................................ 1,41×10 ³³ cm³

Özgül ağırlığı ............................................................................. 1,41 gr/cm³

Çapı ........................................................................................... 1.391.000 km

Yüzey ısısı ................................................................................. 6.000 K°

Çekirdek ısısı ............................................................................. 14.000.000 K°

Bileşimi ...................................................................................... % 75 hidrojen % 24 helyum % l diğer elementler

Dünyadan ortalama uzaklığı ..................................................... 149.598.000 km

Galaksimizin merkezine uzaklığı ................................................ 30.000 ışık yılı

Ekseni etrafında dönme süresi.................................................. 25 gün 12 saat

Galaksimizin merkezi etrafında dönüş periyodu ....................... 225.000.000 yıl

Galaksimizin merkezi etrafında dönüş hızı ................................ 250 km/s

Işığının dünyâmıza ulaşım süresi .............................................. 8 dakika 19 saniye

Genel Bilgiler

1- Güneş, gökyüzünde geceleri görülen çok sayıdaki yıldızdan bir tanesidir. Geceleri gözlediğimiz diğer yıldızlardan hiçbir farkı yoktur. Büyüklüğü ve kütlesi diğer bazı yıldızlardan küçük olduğu halde, bize yakın olması sonucu oldukça büyük ve parlak gözükür.

2- Çok sıcak gaz yığınlarından oluşmuş olan Güneş'imizin, yüzeyinde her saniye sayısız termonükleer reaksiyonlar olmaktadır. Bu reaksiyonlarda 4 hidrojen atomu birleşerek kendinden daha hafif olan bir helyum atomuna dönüşmektedir. Geri kalan kütle ise ısı ve ışık enerjisi olarak her yöne doğru yayılır. Güneş'ten her saniye etrafa yayılan enerji miktarı ise 4 milyon tondur.

Her Güneş yada yıldız sisteminin çevresinde dönen kendine ait gezegen sistemleri vardır.

3- Yapılan hesaplamalara göre güneşimiz yaklaşık 4,5 milyar yıl yaşındadır. Mevcut kütlesi ile 4,5 - 5 milyar yıllık ömrü kalmıştır.

4- Parlaklığı Ay'ın dolunay zamanındaki parlaklığının 600.000 katıdır.

5- Güneş milyarlarca yıldız içinde yüzeyini, yüzey içindeki oluşumları ayrıntılarıyla inceleyebildiğimiz tek yıldızdır. Bunun sebebi de Dünya'ya en yakın yıldız olmasıdır. Güneş'in Dünya'ya olan ortalama uzaklığı 149.518.000 km dir.Güneşten sonra Yerküre ye en yakın yıldız alfa Centauri yıldızıdır. a Centauri yıldızının ise dünyamıza olan uzaklığı 40.000.000.000.000 km dir.

6- Güneş ışıkları ( Işık ışınının saniyedeki hızının 300.000 km ) Dünya'mıza Güneş'in yüzeyinden ayrıldıktan tam 8 dakika 19 saniye ulaşır. Güneşten sonra yere en yakın yıldız olan alfa Centauri'nin ışığı ise bize ancak 4 yıl 3 ay 18 gün sonra gelir.

7- Güneş ile Dünya arasındaki uzaklığın büyüklüğüne ait şu örnekleri değerlendirdiğimizde, daha iyi bir fikir sahibi olmuş oluruz.

· Saatte 90 km hızla giden bir tren ancak 175 yıl sonra,

· Saatte 500 km. hızla giden bir uçak, Yerküre'den hareket ettikten 34 yıl 2 ay sonra,

· Saatte 1000 km hızı olan bir tabanca mermisi atıldığı andan 4 yıl 9 ay sonra,

  Güneş yüzeyine ulaşabilmektedir.

GÜNEŞ

Evrendeki bilinen 200 milyar yıldızdan birisi olan Güneş kütlesi sıcak gazlardan oluşan ve çevresine ısı ve ışık yayan bir yıldızdır. Güneşin çapı dünya çapının 110 katı (1.4 milyon km), hacmi 1.3 milyon katı ve ağırlığı 333.000 katı kadardır. Güneşin yoğunluğu ise Dünyanın yoğunluğunun ¼’ü kadardır. Güneş kendi ekseni etrafında saatte 70 000 km hızla döner. Bir turunu ise 25 günde tamamlar. Güneş % 75 hidrojen, % 20 helyum ve % 5 de diğer elementlerden oluşur. Güneşte hidrojenin helyuma dönüşmesi sırasında (füzyon - erime birleşme) büyük bir enerji ortaya çıkar. Saniyede 600 milyon ton hidrojen helyuma dönüşür. Buda her saniye Güneşin 4.5 milyon ton hafiflemesine yol açar. Güneşteki füzyon olayı sonucunda kızıl kırmızımsı bir alev 15-20 bin km yükselir ki bu olaya Güneş Fırtınası denir. Bu bilgilere bakarak günün birinde Güneşin çevresine ısı ve ışık yayamayacağını ve dolayısı ile yeryüzünde yaşamın sona ereceğini düşünebiliriz. Ancak bu çok uzun yıllar sonra olacak bir olaydır. Güneşin yüzey sıcaklığı 6 000 °C ve merkezindeki sıcaklık ise 1.5 milyon "C"dir. Güneşten çıkan enerjinin 2 milyonda birlik kısmı yeryüzüne ulaşır. Güneş’in üç günde yaymış olduğu enerji, Dünya’da bilinen bütün petrol, kömür ve ormanlardan elde edilecek enerjiye eşittir. Güneş ışınları 8.5 dakikada yeryüzüne ulaşır. Güneş Dünyaya en yakın yıldızdır. Günümüz teorileri Güneş’in yaklaşık 4.6 milyar yıl önce, yıldız patlamalarından arda kalan toz ve gazı da içeren muazzam büyüklükteki bir yıldızlararası gaz bulutun çökmesiyle oluştuğunu kabul eder. Kütle çekiminin etkisi altında kalan bulut büzüşmeye ve yoğunlaşmanın büyük olduğu yerlerde dönmeye başlar. İlk birkaç milyon yıl içinde çökme sırasında dönme hızı çok büyüktür ve bundan dolayı da manyetik olarak son derece aktiftir. Açısal momentumun korunması prensibine göre rotasyon hızı gittikçe büyümekte ve dış kısımlar yassılaşmaktadır. Zamanla merkezi bölgenin çevresinde yassı bir disk oluşur. Bu diskin dış kısımlarındaki gaz ve toz küçük yoğunlaşmalar gösterir. Her bir yoğun bölge ana diskle aynı yönde kendi eksenleri etrafında döner. Bu senaryo Dünya’nın ve diğer gezegenlerinin nasıl oluştuğunu açıklayan oldukça makul bir senaryodur. Güneş'in merkezinde sıcaklık 15 milyon oK, yoğunluk ise katı kurşunun yoğunluğunun 12 misli kadardır. Enerji, Güneş'in merkezinden dışarıya nasıl çıkar? Güneş'in yapısı bir dizi kabuk veya tabakalara göre tarif edilebilir. Nükleer reaksiyonlarla, dört hidrojen atomu bir helyum atomunu oluşturduğunda kaybedilen kütlenin açığa çıkardığı fotonlar bildiğimiz Gamma ışınlarıdır. Bu Gamma ışını şeklindeki foton, Güneş'in korundan yüzeyine düz bir çizgide hareket etse idi Güneş'in yüzeyine 2.5 sn de gelirdi. Bizim gözümüze de 8.5 dakikada ulaşırdı. Gerçekte ortalama olarak foton, 10 milyon yılda Güneş'in korundan yüzeyine gelir. Bu fotonlar yolları üzerinde yüklü partiküller ile çarpıştıklarında enerji X ışınları şeklinde yayınlanır. Korda nükleer reaksiyonlar ile oluşan Gamma enerjisinin Güneş'in içersinden dışarıya doğru hareket etmeye başlaması X ışınları şeklinde ve herhangi bir doğrultuda ve rasgele muhtemelen geriye doğru yayınlanabilir. Foton sonuçta düzensiz zig-zag bir yol izler. Güneş'in radyasyon bölgesi 1 milyon km. ye kadar uzanmaktadır. Bu bölgenin dışında plazma soğumaya ve seyrelmeye başlar. Yoğunluk Güneş'in merkezinden yüzeyine olan uzaklığın yarısında suyun yoğunluğu ile eşit değerdedir. Radyasyon bölgesinin dış kenarında sıcaklık, 500.000 oK dir.

Güneşin bugünkü iç yapısı           Güneş'in akıbeti bugün gökyüzünde gözlediğimiz Helix bulutsusu gibi bir gezegenimsi nebula ile sonuçlanacak. Fotoğraf Anglo- Avustralya teleskopu ile alınmıştır.

Sayfa başına dön