Avcı Bulutsusu. Görüntü boyutları: 2,9°x2,5°. DSS görüntüsü. © AAO/ROE
|
Time Travel Research Center © 2005 Cetin BAL - GSM:+90 05366063183 - Turkey/Denizli |
|---|
Avcı Bulutsusu gökteki en parlak bulutsulardan biridir ve çıplak gözle rahatlıkla görülebilir. 1610 yılında, Nicholas Peiresc tarafından keşfedilmiştir (daha önceleri, yalnızca bir yıldız olarak sınıflandırılmıştı - Teta Avcı). Avcı Bulutsusu'nu çevreleyen başka birçok (daha sönük) bulutsu mevcuttur ve bu bölgede birçok yıldız oluşmaktadır. Avcı Bulutsusu, büyük bir ihtimalle, gökteki tüm bulutsular içerisinde en aktif biçimde incelenen bulutsudur.
Avcı bölgesinde birçok bulutsu bulunmaktadır. Aşağıdaki liste tüm temel bulutsuları içermekle birlikte, bunların çoğu, Avcı Takımyıldızı'nın her yerinde rastlanan, geniş bulutsu bölgelerinin yalnızca en parlak bölümleridir. Listedeki tüm bulutsular, 1300 ışıkyıllık sabit uzaklıkla verilse bile, gerçekte bunlar büyük bir ihtimalle birkaç yüz ışıkyılı üzerinde saçılmış durumdadır.
1 2 3 4 5 6 7 8
Katalog Eşlek Gökada Büyüklük Tür Uzaklık Büyüklük Diğer Adlar
Adı Konsayıları Konsayıları yaydakika (ıy) (ıy)
SA (2000) DA B° E°
----------------------------------------------------------------------------------------
IC 2118 05 04,5 -07 16 207,1 -27,1 180' R 1300 70 Cadı Başı
NGC 1788 05 06,9 -03 21 203,5 -24,7 8' R 1300 3
Sharpless 278 05 19.8 -05 40 207.4 -22.9 50' ? 1300 20
IC 420 05 32,2 -04 30 207,8 -19,7 6' E 1300 2
IC 423 05 33,4 -00 37 204,3 -17,6 6' R 1300 2
IC 424 05 33,6 -00 25 204,2 -17,5 120' R 1300 45
NGC 1973 05 35,0 -04 44 208,4 -19,1 5' RE 1300 2
Sharpless 264 05 35,2 +09 56 195,0 -12,0 60' E 1300 25 Lamda Avcı
NGC 1975 05 35,2 -04 41 208,3 -19,1 10' RE 1300 4
NGC 1976 05 35,3 -05 23 209,0 -19,4 66' RE 1300 25 M42, Avcı
NGC 1977 05 35,4 -04 50 208,5 -19,1 42' RE 1300 15
NGC 1980 05 35,4 -05 54 209,5 -19,6 14' E 1300 5
NGC 1982 05 35,5 -05 16 208,9 -19,3 20' RE 1300 8 M43
NGC 1990 05 36,2 -01 12 205,2 -17,3 50' R 1300 20 Epsilon Avcı
IC 427 05 36,3 -06 37 210,3 -19,7 ? RE 1300 ?
IC 428 05 36,4 -06 27 210,2 -19,6 ? RE 1300 ?
NGC 1999 05 36,5 -06 43 210,4 -19,7 16' R 1300 6
IC 426 05 36,5 -00 17 204,4 -16,7 5' R 1300 2
IC 430 05 38,5 -07 05 211,0 -19,4 11' R 1300 4 IC 429
IC 431 05 40,3 -01 28 206,0 -16,5 5' R 1300 2
IC 432 05 41,0 -01 30 206,1 -16,3 8' R 1300 3
IC 434 05 41,0 -02 25 206,9 -16,7 60' E 1300 25 Atbaşı
NGC 2023 05 41,6 -02 14 206,8 -16,5 10' R 1300 4
NGC 2024 05 41,9 -01 51 206,5 -16,3 31' RE 1300 12 Alev
IC 435 05 42,9 -02 19 207,1 -16,3 5' R 1300 2
Sharpless 276 05 45,2 +02 03 203,4 -13,7 840' E 1300 320 Barnard İlmiği
NGC 2064 05 46,3 -00 01 205,4 -14,5 12' R 1300 5
NGC 2067 05 46,5 +00 06 205,3 -14,4 8' R 1300 3
NGC 2068 05 46,7 +00 03 205,4 -14,3 8' R 1300 3 M78
NGC 2071 05 47,1 +00 18 205,2 -14,1 5' R 1300 2
|
Sütun 1: Bulutsunun standart katalog adı. Sütun 2: 2000 yılı için bahar açısı (sağ açıklık-SA) ve yükselim (dik açıklık-DA). Sütun 3: Gökada boylamı (B) ve enlemi (E). Sütun 4: Yaydakikası cinsinden açısal büyüklüğü. Sütun 5: Bulutsunun sınıfı. E : Salma, R : Yansıma. Sütun 6: Bulutsunun yaklaşık uzaklığı. Sütun 7: Bulutsunun ışıkyılı cinsinden yaklaşık büyüklüğü. Sütun 8: Bulutsunun diğer adı.
Avcı bölgesinde, bulutsu ile ilişkili sekiz yıldız kümesi vardır. Bu kümeler arasında, Avcı Bulutsusu (M42)'nun aydınlatılmasından asıl sorumlu olan Yamuk Küme de yer almaktadır. Listede yer alan kümelerden NGC 2232, Avcı Bulutsusu'ndan yaklaşık 300 ışıkyılı uzaklıktadır; ancak o da bu bölgede oluşmuş olabilir. Avcı Bulutsusu'ndan bu kadar uzağa sürüklenmesine yetecek kadar yaşlıdır.
1 2 3 4 5 6 7
Katalog Eşlek Gökada Büyüklük Uzaklık Yaş Diğer Adlar
Adı Konsayıları Konsayıları yaydakika (ıy) (milyon
SA (2000) DA B° E° yıl)
------------------------------------------------------------------------------------
Collinder 69 05 35,2 +09 56 195,0 -12,0 70' 1400 11 Lamda Avcı
NGC 1981 05 35,2 -04 26 208,1 -19,0 28' 1300 ?
NGC 1976 05 35,3 -05 23 209,0 -19,4 47' 1300 13 Yamuk
NGC 1977 05 35,3 -04 49 208,5 -19,1 20' 1300 ?
Collinder 70 05 35,5 -01 06 205,0 -17,3 140' 1300 10 Avcı'nın Kuşağı
NGC 1980 05 35,5 -05 55 209,5 -19,6 20' 1300 ?
Lund 1158 05 38,8 -02 36 206,8 -17,3 10' 1200 ? Sigma Avcı
NGC 2232 06 28,1 -04 51 214,6 -7,4 45' 1200 53
|
Sütun 1: Kümenin standart katalog adı.
Sütun 2: 2000 yılı için bahar açısı (sağ açıklık-SA) ve yükselim (dik açıklık-DA).
Sütun 3: Gökada boylamı (B) ve enlemi (E).
Sütun 4: Yaydakikası cinsinden açısal büyüklüğü.
Sütun 5: Kümenin uzaklığı.
Sütun 6: Kümenin milyon yıl cinsinden yaklaşık yaşı.
Sütun 7: Kümenin diğer adı.
Kaynakça: Dias W, Alessi B, Moitinho A, Lépine J, (2002). New catalogue of optically
visible open clusters and candidates. Astron and Astrophys, 389, 871.
Yukarıda - Avcı Bulutsusu'nun küçük bir parçasının yakından görüntüsü (SA=05s34dk10sn, DA=-05°40'). Bu görüntü 7,5 ışıkyılı genişliğindedir. Tüm güneş sistemimiz bu bölgeye yaklaşık 20 milyon kez sığar.
Avcı Takımyıldızı'ndaki parlak bulutsuların aşağıdaki haritası, Avcı Bulutsusu (M42)'nun büyük bir parlak bulutsular yığının ne kadar küçük bir parçası olduğunu göstermektedir. En önemli bulutsuların isimleri belirtilmiştir. Avcı Bulutsusu'nun üzerinde yer alan IC 434 bölgesi, bir diğer yıldız oluşum bölgesidir ve ünlü Atbaşı karanlık bulutsusunu içerir. M78 küçük bir bulutsudur ama gökteki en parlak yansıma bulutsularından biri olması ile ünlüdür. Barnard İlmiği (Barnard's Loop), takımyıldızı neredeyse çevreleyen, yarım daire şeklinde, çok büyük bir bulutsudur. Bununla birlikte, bu bulutsu çok sönüktür ve yalnızca uzun pozlu fotoğraflar ile kolayca ortaya çıkarılabilir. Takımyıldızın tepesindeki Lamda Avcı Bulutsusu, bir yıldız kümesi ile birleşik, sönük bir bulutsudur. Son olarak, IC 2118 bulutsusu, büyük bir ihtimalle Ayak yıldızı (Rigel - Beta Avcı) tarafından aydınlatılan sönük bir yansıma bulutsusudur. IC 2118 bulutsusu fotoğraflarda bir cadı başının yandan görünüşünü andırdığından, bazen "Cadı Başı Bulutsusu" olarak adlandırılır.
 |
Özellikle bölgede birçok parlak yıldız kümesi bulunduğundan, Avcı Bulutsusu'nun uzaklığı tam olarak bilinmektedir. Bulutsu yaklaşık 1300 ışıkyılı uzaklıktadır. Avcı Takımyıldızı bulutsular ve parlak yıldızlar bakımından zengin olduğundan dolayı, gökadamızın yerel kolu Avcı Kolu olarak adlandırılmıştır. |
| Sağda - Avcı bölgesinin radyo teleskobuyla yapılmış bir haritası. Bu harita (karbon monoksit yayılımı), molekül bulutlarının Avcı Takımyıldızı içinde nerelerde en yoğun olduklarını ve takımyıldızın tüm sol yanını nasıl oluşturduklarını gösterir. M42 ve IC 434 bölgelerinin, bulutsunun en yoğun bölgeleri olduğu burada açıkça görülmektedir. |  |
IC 434. Görüntü boyutları: 2,7°x2,1°. DSS
görüntüsü. © CalTech/Palomar
|
Solda - Parlak Zeta Avcı yıldızını çevreleyen IC 434 bölgesi. IC 434 bulutsusu, yıldızdan aşağı doğru uzayan kırmızı salma bulutsusudur. Atbaşı karanlık bulutsusu, bu bulutsuya izinsiz girerken görülebilir. Zeta Avcı'nın solundaki, bir mum alevini andırdığından Alev Bulutsusu olarak da bilinen NGC 2024'tür. |
| Sağda - Parlak yansıma bulutsusu M78. Bu bulutsu, 1780 yılında Pierre Mechain tarafından keşfedilmiştir. Mavi rengi, bir yansıma bulutsusunun tipik özelliğidir. Bulutsunun içindeki gaz ve toz hiç ışık yaymaz, bunun yerine yalnızca bulutsu içindeki yıldızlardan gelen ışığı yansıtır. M78, bu resimdeki en parlak bulutsudur. Üzerindeki NGC 2071, sağındaki ise NGC 2064 ve NGC 2067'dir. | 
M78. Görüntü boyutları: 0,50°x0,46°. DSS
görüntüsü. © CalTech/Palomar
|
| Takımyıldız Adları | Terimler | Astronomi |
